نوشته اند: مرحوم «خواجه نصیرالدین طوسی» آنچنان به تحصیل علوم عقلی و دینی علاقه داشت که شبها کمتر به خواب میرفت و کتب متنوع وگوناگون در نزد خود می‌گذاشت و اگر از یکی خسته می شد به دیگری می‌پرداخت و برای آنکه کسالت را از خود دور سازد، همیشه شبها نزد خود آب داشت و با آن رفع کسالت و خواب می‌کرد. و در این شبها و در این مواقع بود که به کشف معضلات و مشکلات علمی نائل می آمد و از شدت فرح و انبساطی که در آن حالت وی را رخ می داد فریاد میزد: «این ابناء الملوک من هذه اللذه» کجایند فرزندان پادشاهان که ببینند چه لذتی در این علم هست وشاید خواجه نصیر در دو بیت شعر مشهور خود اشاره به همین دوران شیرین زندگانی خود نموده که در خصوص اعتزال از لذائذ زندگی وبی اعتنائی به وجود وعدم آن و تمرکز افکار در یک نقطه و هدف عالی و یعنی مطالعه و درس ، می فرماید: لذات دنیوی همه هیچ است نزد من در خاطر از تغیر آن هیچ ترس نیست روز تنعم و شب عیش و طرب مرا غیر از شب مطالعه و روز درس نیست «سید حسین بروجردی» در «نخبة المقال» تاریخ ولادت ومدت عمر خواجه را بحساب ابجد در ضمن شعری چنین گفته است .ثم نصیر الدین جده الحسن، العالم النحریر قدوة الزمن، میلاده «یا حرز من لا حرز له»، وبعد «داع» قد اجاب سائله
جمله یاحرز من لاحرز له بحساب ابجد می شود ۵۹۷ که حاکی از تاریخ تولد اوست و کلمه «داع» به حساب ابجد می شود ۷۵ سال که مدت عمر اوست.
