تحصیل علم معلم ثانی

ابو نصر محمد بن محمد بن طرخان فارابی، بی نیاز از معرف است به حق او را «معلم ثانی» و فیلسوف المسلمین من غیر مدافع لقب داده اند. اهل ترکستان است. معلوم نیست که ایرانی نژاد است یا ترک نژاد هم زبان ترکی می دانسته و هم زبان فارسی، ولی تا آخر در جامه و زی ترکان می‌زیسته است. مردی بوده فوق العاده قانع و آزاد منش؛ غالبا کنار نهرها و جویبارها و یا گلزارها و باغستان‌ها سکنی می‌گزید و شاگردان همان جا از محضرش استفاده می‌کردند. نواقص کار کندی را در منطق تکمیل کرد.

گویند فن تحلیل و انحا تعلیمیه منطق را که تا آن وقت در اختیار کسی نبود و یا ترجمه نشده بود، فارابی به ابتکار خود افزود و همچنین صناعات خمس و موارد استفاده از هر صنعت را او مشخص ساخت فارابی از افرادی است که عظمتش از او شخصیتی افسانه ای ساخته است تا آنجا که ادعا کرده‌اند او هفتاد زبان می‌دانسته. او از افراد خودساخته است.