سلام بن مستنیر می گوید: در محضر امام باقر بالا بودم ، حمران بن اعین «یکی از شاگردان معروف امام باقر» وارد شد، و چند سؤال کرد و از امام جواب شنید، هنگامی که حمران خواست خداحافظی کند، به امام باقر) علیه السلام) عرض کرد: «وقتی که ما در محضر شما هستیم ، «محضر ملکوتی و بیانات قدسی شما باعث می شود که» دلهای ما نرم گردد، و جان های ما «از نداشتن » این دنیا، آرامش یابد، ثروتهائی که در دست مردم است، به نظر ما خوار و پست، جلوه کند، ولی وقتی که از نزد شما بیرون می رویم و با مردم به داد و ستد و تجارت ، سرگرم می گردیم، حال ما عوض می شود و به دنیا علاقه مند می شویم،واز معنویات دور می گردیم» «این تغییر حال از چیست ؟»
امام باقر ( علیه السلام)فرمودند: انما هی القلوب مرة تصعب و مرة تسهل «این حالات ، مربوط به دلها است که گاهی سخت شوند و گاهی نرم می گردد». سپس فرمودند: جمعی از اصحاب رسول خدا به محضر آن حضرت آمده و عرض کردند: «ای رسول خدا! ما در مورد صفت نفاق که مبادا به سراغمان آید، ترسان هستیم».
پیامبر اکرم فرمودند: چرا ترسان هستید؟ اصحاب گفتند: هنگامی که ما در حضور شما هستیم ، شما با نصایح خود، به ما تذکر داده، و به آخرت تشویق می نمائید، حالت خدا ترسی در ما پدید می آید و دنیا را فراموش می کنیم و به گونه ای به آن بی میل می شویم که گویا آخرت و بهشت و دوزخ را با چشم می نگریم ، ولی وقتی که از حضور شما می رویم و به خانه های خود باز می گردیم ، و بوی فرزندان به مشام ما می رسد و زنان و افراد خاندان را می بینیم… حالت ما عوض می گردد، به گونه ای که گویا در حضور شما نبوده ایم و هیچ گونه حالت معنوی نداشته ایم ، آیا شما از این‌که این تغییر حالت ما، نشانه نفاق باشد، نگران نیستید؟
پیامبر اکرم به آن ها فرمودند: کلا، ان هذه خطوات الشیطان فیر عبکم فی الدنیا… «نه، هرگز«این نفاق نیست» بلکه وسوسه های شیطان است که شما را به سوی دنیا ترغیب و تشویق می کند، به خدا سوگند اگر از شما همان حالت را که تعریف کردید «که در نزد من پیدا می کنید»نگاه می داشتید و ادامه می دادید،به مقامی می رسیدید که: لصافحتکم الملائکة و مشیتم علی الماء «فرشتگان دست در دست شما می نهادند، و بر روی آب «بدون وسیله» راه می افتادید»…همانا مؤمن ، دستخوش آزمایشات و پرتگاههای گناه قرار می گیرد و بسیار توبه می کند، آیا سخن خدا را نشنیده اید که می فرماید: عان الله یحب التوبین و یحب المتطهرین»«خداوند توبه کنندگان را دوست دارد، و پاکان را نیز دوست دارد» «بقره – ۲۲۲»و نیز می فرماید: و استغفروا ربکم ثم توبوا الیه» «از پروردگار خود آمرزش طلبید و به سوی او بازگردید. هود /۹۰
